KATECHEZA SYNODALNA - Rodzina Domowym Ko??cio??em
Temat: Rodzina Domowym Ko??cio??em - Oprac. Ks. Marek Andrzejuk
Rodzina jest najmniejszÄ? wspólnotÄ? Ko??cio??a. Ju?? w III wieku Klemens Aleksandryjski okre??la?? jÄ? jako „dom Bo??y”. Natomiast ??yjÄ?cy w IV wieku ??w. Jan Chryzostom nazywa?? rodzinÄ? „ma??ym Ko??cio??em”, a Sobór Watyka??ski II okre??la rodzinÄ? mianem „Ko??cio??a domowego”(por. KK 11). W Konstytucji dogmatycznej o Ko??ciele „Lumen gentium” (KK 11) czytamy: Ma????onkowie chrze??cija??scy na mocy sakramentu ma????e??stwa, przez który wyra??ajÄ? tajemnicÄ? jedno??ci i p??odnej mi??o??ci pomiÄ?dzy Chrystusem i Ko??cio??em oraz w niej uczestniczÄ? (por. Ef 5,32), wspomagajÄ? siÄ? wzajemnie we wspó????yciu ma????e??skim oraz rodzeniu i wychowywaniu potomstwa dla zdobycia ??wiÄ?to??ci, a tak we w??a??ciwym sobie stanie i porzÄ?dku ??ycia majÄ? w??asny dar w??ród Ludu Bo??ego (por. 1Kor 7,7). Z ma????e??stwa chrze??cija??skiego bowiem wywodzi siÄ? rodzina, a w niej rodzÄ? siÄ? nowi obywatele spo??eczno??ci ludzkiej, którzy dziÄ?ki ??asce Ducha ??wiÄ?tego stajÄ? siÄ? przez chrzest synami Bo??ymi, aby Lud Bo??y trwa?? poprzez wieki. W tym domowym niejako Ko??ciele rodzice za pomocÄ? s??owa i przyk??adu winni byÄ? dla dzieci swoich pierwszymi zwiastunami wiary i pielÄ?gnowaÄ? w??a??ciwe ka??demu z nich powo??anie, ze szczególnÄ? za?? troskliwo??ciÄ? powo??anie duchowne. Jakie tre??ci zawiera ten fragment nauczania soborowego? • ma????e??stwo jest sakramentem, przestrzeniÄ?, w której Chrystus jest obecny, dzia??a i objawia siÄ? ??wiatu; • ma????e??stwo wyra??a tajemnicÄ? jedno??ci i mi??o??ci pomiÄ?dzy Chrystusem i Ko??cio??em; 6 • mÄ??? i ??ona wspomagajÄ? siÄ? wzajemnie w ??yciu – ??Ä?czÄ? siÄ? tak ??ci??le, ??e stajÄ? siÄ? jedno??ciÄ? cielesnÄ?, psychicznÄ? i duchowÄ?; • podstawowym celem ma????onków jest osiÄ?gniÄ?cie ??wiÄ?to??ci i zbawienia wiecznego, co dokonuje siÄ? we wzajemnej blisko??ci i pomocy; nie w oderwaniu od ??ycia codziennego, lecz przeciwnie – przez zanurzenie siÄ? w nim i przekszta??canie ??wiata zgodnie z wolÄ? Bo??Ä?; • drugim celem jest zrodzenie i wychowanie dzieci tak, aby wzrasta- ??y one ku dojrza??o??ci chrze??cija??skiej. W ten sposób chrze??cija??- skie ma????e??stwo zapewnia trwanie Ko??cio??a w kolejnym pokoleniu (bo przecie?? wiara siÄ?ga tylko na jedno pokolenie w przysz??o??Ä?). Takie znaczenie ma????e??stwa i rodziny, Jan Pawe?? II ukazywa?? podczas pielgrzymki do Ojczyzny w 1991 r.: „Niech siÄ? odrodzi w Bogu ludzkie ojcostwo i polska rodzina, i ludzkie macierzy??stwo, niech siÄ? odrodzi rodzina, szczególne miejsce Przymierza Boga z lud??mi. ImiÄ? jego: ko??ció?? domowy”. (Jan Pawe?? II, Homilia Kielce, 3 czerwca 1991). Laicyzacja, jakiej zosta??o poddane nasze spo??ecze??stwo, nie oszczÄ?dzi??a polskiej rodziny. Przemiany spo??eczne, konieczno??Ä? pracy dodatkowej, konsumpcyjne spÄ?dzanie wolnego czasu oraz wiele innych czynników spowodowa??y zatarcie zada?? rodziny, która winna wychowywaÄ?, przekazywaÄ? wiarÄ?, pielÄ?gnowaÄ? tradycje chrze??cija??skie. StÄ?d w dzisiejszym ??wiecie, który czÄ?sto jest nieprzychylny, a nawet wrogi wierze, potrzeba na nowo ukazywaÄ? i wspieraÄ? rodziny chrze??cija??skie jako ogniska ??ywej i promieniujÄ?cej wiary. (KKK 1656) W pierwszej kolejno??ci sami ma????onkowie zwiÄ?zani sakramentalnym wÄ?z??em, potrzebujÄ? dostrzec potrzebÄ? i nauczyÄ? siÄ? ??yÄ? sobie w??a??ciwÄ? duchowo??ciÄ? – duchowo??ciÄ? ma????e??skÄ?. KonsekwencjÄ? przyjÄ?cia tej duchowo??ci jest ??ywy przekaz postaw religijnych i moralnych dzieciom. Duchowo??Ä? ma????e??ska pojawia siÄ? w momencie, kiedy odkrywamy, ??e Bóg jest obecny w wiÄ?zi miÄ?dzy ma????onkami. Dopiero gdy wska??e siÄ? wiÄ??? ma????e??skÄ? jako przestrze?? dzia??ania Boga, a jednocze??nie odkryje siÄ?, ??e Bóg objawia siÄ? w mÄ?sko??ci i kobieco??ci mÄ???czyzny i kobiety, mÄ???a i ??ony, mo??emy mówiÄ? o duchowo??ci ma????e??skiej. Czyli ma????onkowie poprzez swoje cia??a stajÄ? siÄ? widzialnym znakiem Mi??o??ci Boga, która w ich wiÄ?zi jest obecna. (…) (o. Ksawery Knotz) 7 Na drodze duchowo??ci ma????e??skiej ma????onkowie sÄ? wezwani: - ku ??yciu S??owem Bo??ym, aby stawa??o siÄ? ono s??owem ??ycia, czyli takim, poprzez które Pan Bóg realnie co?? do mnie mówi i wywiera realny wp??yw na moje ??ycie, na podejmowane decyzje; - ku ??yciu modlitwÄ?, prze??ywanÄ? jako osobiste spotkanie z Chrystusem, swoim Zbawicielem; jako rozmowa twarzÄ? w twarz jak z przyjacielem; - ku ??yciu sakramentalnemu, zw??aszcza eucharystycznemu. Potrzebne jest u??wiadomienie sobie konsekwencji wynikajÄ?cych z przyjÄ?cia sakramentu chrztu, regularna spowied??, sta??e trwanie w ??asce u??wiÄ?- cajÄ?cej jako norma, a nie wyjÄ?tek, w pe??ni i ??wiadomie prze??ywana Eucharystia; - ku nieustannej przemianie, ku nawróceniu – jako stylowi ??ycia. Chrze- ??cijanin to cz??owiek nieustannej przemiany, poszukiwania dróg przechodzenia od egoizmu, grzechu, ku ??wiÄ?to??ci. W jego ??yciu nie ma poczucia, ??e w ??yciu duchowym osiÄ?gnÄ??? ju?? doskona??o??Ä?; - ku dawaniu ??wiadectwa o swoim spotkaniu z Chrystusem w ma????e??- stwie, rodzinie i wobec innych ludzi; - ku postawie s??u??by we wspólnocie Ko??cio??a, wed??ug otrzymanych darów. Jak to wszystko ma siÄ? dokonaÄ?? Przy pomocy jakich narzÄ?dzi? Modlitwa osobista: Staram siÄ? znale??Ä? codziennie czas modlitwÄ?. Rozwa??am fragment Pisma ??w., starajÄ?c siÄ? odnale??Ä? w nim wskazówki dla mnie, na tym etapie mojego ??ycia. Pytam Chrystusa: „Jaka jest Twoja wola wobec mnie na ten dzie???”. Pytam, mówiÄ? o tym, co mnie przepe??nia, ale przede wszystkim ws??uchujÄ? siÄ? w to, co On ma mi do powiedzenia. Modlitwa rodzinna: Wieczorem modlimy siÄ? razem z dzieÄ?mi. Staramy siÄ?, aby nie by??a to szablonowa modlitwa; wplatamy w niÄ? s??owa „od siebie”, czasem rozwa??amy krótki fragment Pisma ??w. Trwa to 5-10 minut, ale staramy siÄ?, by by??o tak codziennie. Troszczymy siÄ? o to, aby wspólna modlitwa mia??a charakter rozmowy z Bogiem jako najlepszym Ojcem, a nie polega??a na recytowaniu formu??ek. Modlitwa ma????e??ska: O tÄ? modlitwÄ? toczymy prawdziwÄ? walkÄ?. Wszystko przemawia przeciw niej: zmÄ?czenie, brak czasu, pragnienie, by na koniec dnia mieÄ? „chwilÄ? dla siebie”. Widzimy jednak 8 d??ugofalowe owoce: g??Ä?bokÄ? wiÄ??? duchowÄ?, wzajemne porozumienie, które w niejednej sytuacji sprawia, ??e tylko spojrzymy na siebie i ju?? wszystko wiemy… Dialog ma????e??ski: Dialog ma byÄ? stylem naszego ??ycia ma????e??skiego. Aby miÄ?dzy mÄ???em a ??onÄ? nie by??o obszarów przemilczanych, pól niezgody, aby przez wspólne poszukiwanie, nacechowane wzajemnym szacunkiem oraz zrozumieniem specyfiki mÄ?sko??ci i kobieco??ci, podejmowaÄ? decyzje, które bÄ?dÄ? wspólnie zaakceptowane i wspólnie wprowadzane w ??ycie. Regularne spotkanie ze S??owem Bo??ym: Regularne czytanie Pisma ??wiÄ?tego daje obraz ca??ej historii zbawienia, pozwala znale??Ä? moje w??asne (oraz nasze) miejsce w tej historii, pomaga te?? w zachowaniu w??a??ciwej perspektywy ??ycia chrze??cija??skiego, którÄ? mo??na stre- ??ciÄ? w s??owach: „Nasza ojczyzna jest w niebie”. Systematyczna praca nad sobÄ?: To z kolei „bat” na nasz s??omiany zapa?? i duchowe lenistwo. Po rozeznaniu, w czym najbardziej niedomagam, podejmujÄ? konkretne postanowienie, ukierunkowane na dobro ma????e??stwa lub rodziny. „Rozliczam siÄ?” z niego; je??li problem ustÄ?pi??, przechodzÄ? do kolejnej rzeczy, je??li nie – podejmujÄ? dalszy wysi??ek na tym samym polu. Coroczne rekolekcje: Duszy nie da siÄ? oszukaÄ?. Jest jak samochód – potrzebuje regularnego „przeglÄ?du”; jest jak pacjent – potrzebuje regularnych „bada?? okresowych”. (Powy??szy tekst jest autorstwa Beaty i Tomasza Stru??anowskich, Ko??ció?? Domowy Ruchu ??wiat??o-??ycie, Rodzina podstawowym miejscem formacji chrze- ??cija??skiej, w: serwis http://www.orrk.pl/iv-kongres-ruchow/727-rodzina-podstawowym-miejscem-formacji-chrzescijanskiej). Dopiero teraz zadajmy sobie pytanie: w jaki sposób dzieci dochodzÄ? do postaw religijnych i moralnych? W jaki sposób stajÄ? siÄ? w swoich postawach i praktykach dzieÄ?mi, które siÄ? modlÄ?, które wierzÄ?, które idÄ? za g??osem sumienia, zachowujÄ? przykazania Bo??e, ??yjÄ? w sposób etyczny, kierujÄ? siÄ? sumieniem? Badania wykaza??y, ??e dzieci inaczej dochodzÄ? do tego rodzaju postaw ni?? ludzie doro??li. Bo z lud??mi doros??ymi na ogó?? jest tak, ??e trzeba przekonaÄ? ich o prawdzie, ??e tak a tak byÄ? 9 powinno. I cz??owiek doros??y, je??eli tak byÄ? powinno, podejmuje decyzjÄ? woli: bÄ?dÄ? wobec tego tak postÄ?powa??. Otó?? ten schemat zastosowano do dzieci, do m??odzie??y i okaza??o siÄ?, ??e tutaj on siÄ? nie sprawdza. Chocia?? dziecko nauczy siÄ? na nauce katechizmu wszystkich przykaza?? Bo- ??ych i ko??cielnych, wszystkich prawd wiary, to z tego wcale nie wynika, ??e bÄ?dzie ono wierzÄ?ce i praktykujÄ?ce, ??e bÄ?dzie kierowa??o siÄ? tymi zasadami. Bo dziecko dochodzi do postaw religijno-moralnych przez tzw. partycypacjÄ? albo uczestnictwo w postawach religijno-moralnych ludzi doros??ych, tzn. uczestniczy po prostu w sposobie postÄ?powania, warto- ??ciowania, praktykowania doros??ych z najbli??szego otoczenia, zw??aszcza tych, z którymi jest zwiÄ?zane wiÄ?zami sympatii, mi??o??ci. I wtedy, je??eli dziecko ma rodziców, którzy klÄ?kajÄ? do modlitwy, którzy mówiÄ? o Panu Bogu jako o Kim?? naprawdÄ? ??ywym, z Kim trzeba siÄ? liczyÄ? w swoim postÄ?powaniu, je??eli spotyka siÄ? z rodzicami, którzy powa??nie traktujÄ? nakazy etyczne, przykazania, je??eli w domu jest taka atmosfera, ??e siÄ? nie k??amie, nie obmawia ludzi – dziecko po prostu wzrasta w tym wszystkim, przyjmuje takie postawy, taki sposób my??lenia, oceniania sytuacji, dzia??ania. I to bez ??adnego jakiego?? specjalnego formalnego wysi??ku (ks. Franciszek Blachnicki, Rodzina – „domowym Ko??cio??em”, w: „List” 85/2001). Konieczny jest zatem powrót do katechumenatu rodzinnego, któ- ry jest prostÄ? konsekwencjÄ? przyjÄ?cia praktyki chrztu niemowlÄ?t w Ko- ??ciele. Dopóki istnieje ta praktyka, katechumenat rodzinny pozostanie zasadniczÄ? formÄ? ko??cielnego katechumenatu. Ko??ció?? mo??e udzielaÄ? chrztu niemowlÄ?tom tylko pod warunkiem, ??e rodzice przyjmÄ? na siebie ??wiadomie obowiÄ?zek chrze??cija??skiego wychowania i pouczania swych dzieci, ??e zapewniÄ? swoim dzieciom rodzinny katechumenat jako ramy i pod??o??e rozwoju ich wiary otrzymanej na chrzcie ??wiÄ?tym. Rodzice nie mogÄ? tego swego obowiÄ?zku przerzuciÄ? na urzÄ?dowych katechetów Ko??cio??a, a ci ostatni pope??niajÄ? zasadniczy b??Ä?d, je??eli wezmÄ? na siebie ca??Ä? odpowiedzialno??Ä? za wychowanie religijne nowego pokolenia zaczynajÄ?c je od podstaw. W ten sposób bowiem biorÄ? na siebie obowiÄ?zek, którego nie sÄ? w stanie wype??niÄ?. (http://blachnicki.oaza. pl/2009/06/08/katechumenat-na-dzisiejsza-godzine/) 10 Rodzina jest wiÄ?c nie tylko podstawowÄ? komórkÄ? Ko??cio??a, ale tak- ??e rzeczywisto??ciÄ?, w której Ko??ció?? faktycznie siÄ? tworzy. Dokonuje siÄ? to poprzez realizacjÄ? trzech podstawowych funkcji Ko??cio??a: prorockiej, kap??a??skiej i pasterskiej. Rodzice sÄ? dla swoich dzieci zwiastunami i g??osicielami Ewangelii, którÄ? przekazujÄ? nie tylko s??owem, ale i przyk??adem ??ycia (por. DA 11, KK 11). Nikt nie mo??e zastÄ?piÄ? rodziny w wype??nianiu tego obowiÄ?zku, poprzez który staje siÄ? ona szko??Ä? autentycznej wiary. Rodzina, realizujÄ?c funkcjÄ? nauczycielska, staje siÄ? wspólnotÄ? wierzÄ?cÄ? i ewangelizujÄ?cÄ? (FC 51). Z racji chrztu, bierzmowania i sakramentu ma????e??stwa rodzice sÄ? pierwszymi katechetami swoich dzieci i majÄ? obowiÄ?zek przekazaÄ? wiarÄ? przysz??ym pokoleniom. Katecheza rodzinna wyprzedza ka??- dÄ? innÄ? formÄ? katechezy, albo jej towarzyszy, poszerza jÄ? i w pewnym sensie upraktycznia (por. CT 68). Katecheza w domu rodzinnym mo??e przybieraÄ? ró??ne formy od prostych gestów religijnych i kszta??towania religijnego jÄ?zyka, poprzez pielÄ?gnowanie zwyczajów chrze??cija??skich, naukÄ? modlitw i pie??ni religijnych, do systematycznego zaznajamiania z prawdami wiary. Rodzice powinni wykorzystywaÄ? ka??dÄ? nadarzajÄ?- cÄ? siÄ? okazjÄ?, aby prowadziÄ? z dzieÄ?mi rozmowy na tematy religijne, zw??aszcza wtedy, gdy te wysuwajÄ? jakie?? wÄ?tpliwo??ci lub stajÄ? w obliczu wa??nych wydarze?? religijnych czy rodzinnych. Aby sprostaÄ? temu zadaniu rodzice i inni cz??onkowie rodziny muszÄ? posiadaÄ? dobrÄ? znajomo??Ä? prawd wiary oraz nieustannie pog??Ä?biaÄ? swojÄ? wiarÄ?. Sobór Watyka??ski II przypomnia??, ??e funkcja kap??a??ska nie jest zarezerwowana tylko dla hierarchii, ale i ??wieccy uczestniczÄ? w niej na mocy powszechnego kap??a??stwa Ludu Bo??ego. Ca??y Lud Bo??y, wcielony przez chrzest i bierzmowanie w Chrystusa i stanowiÄ?cy Jego Mistyczne Cia??o, uczestniczy zarówno w godno??ci, jak i w funkcji kap??a??- skiej Jezusa Chrystusa (por. KK 10, 11; DA 3). Wszelkie uczynki ??wieckich, ich apostolskie przedsiÄ?wziÄ?cia, ??ycie ma????e??skie i rodzinne, praca i wypoczynek, nawet utrapienia znoszone w cierpliwo??ci, mogÄ? staÄ? siÄ? duchowymi ofiarami sk??adanymi Bogu przez Jezusa Chrystusa (KK 34). Sakramentalna ??aska ma????e??stwa nadaje zwyk??ym czynno??ciom dokonywanym we wspólnocie ma????e??skiej i rodzinnej rangÄ? u??wiÄ?cajÄ?cÄ?. 11 Za sprawÄ? Ducha ??wiÄ?tego powszednie prace i wszelka s??u??ba na rzecz rodziny pociÄ?ga za sobÄ? nadprzyrodzone skutki. Rodzina jako domowy Ko??ció?? powinna zatem byÄ? o??rodkiem ??ycia religijnego i kultu oddawanego Bogu, gdzie wszystkie sprawy, którymi ??yje, odnoszone sÄ? do Tego, który jest Panem i Ojcem. Przejawem sprawowanej przez rodzinÄ? funkcji kap??a??skiej jest prze??ywanie przez niÄ? sakramentów ??wiÄ?tych. Rodzina z jednej strony korzysta z sakramentów, które zasadniczo sprawowane sÄ? w ko??ciele, a z drugiej strony – w??a??nie w domu rodzinnym powinno nastÄ?powaÄ? przygotowanie do nich. Na rodzinie do tego stopnia spoczywa obowiÄ?- zek w??a??ciwego wprowadzenia dziecka w ??ycie sakramentalne, ??e od fundamentów po??o??onych w domowym Ko??ciele zale??y w du??ej mierze intensywno??Ä? prze??ywania sakramentów przez dziecko w jego doros??ym ??yciu. Chrze??cija??ska rodzina nie tylko uczestniczy w liturgii Ko??cio??a powszechnego, lecz tak??e sama sprawuje liturgiÄ? zwanÄ? „liturgiÄ? domowego Ko??cio??a”. Dokonuje siÄ? w niej u??wiÄ?cenie ca??ej rodziny i jej ewangelizacja. Liturgia domowego Ko??cio??a pozostaje w ??cis??ym zwiÄ?zku z publicznÄ? liturgiÄ? Ko??cio??a powszechnego. One wzajemnie siÄ? dope??niajÄ?, a liturgia sprawowana w rodzinie, winna wyp??ywaÄ? i nawiÄ?zywaÄ? do liturgii Ko??cio??a powszechnego (por. FC 61). Do liturgii domowej mo??na zaliczyÄ? wszelkie zwyczaje zwiÄ?zane z obchodami okresów liturgicznych roku ko??cielnego, ??wiÄ?t ko??cielnych, rocznic oraz w??asnych uroczysto??ci rodzinnych, np. jubileuszy, dni urodzin i imienin, rocznic ??mierci bliskich. Przejawem ??wiÄ?towania rodziny jest tak??e zasiadanie wszystkich jej cz??onków do wspólnego sto- ??u, który ??Ä?czy nie tylko domowników, ale i go??ci. Na liturgiÄ? domowÄ? sk??adajÄ? siÄ? tak??e sakramentalia, zw??aszcza b??ogos??awie??stwa i po??wiÄ?- cenia, które w domowym Ko??ciele w okre??lonych przypadkach mogÄ? byÄ? sprawowane przez rodziców, powo??anych niejako na liturgów domowego sanktuarium. Rodzina wype??nia funkcjÄ? kap??a??skÄ? tak??e wtedy, gdy pielÄ?gnuje modlitwÄ?. Modlitwa jest otwarciem siÄ? na Boga oraz wyrazem blisko??ci, wspólnoty i przyja??ni z Nim. Jest ona dialogiem cz??owieka z Ojcem przez Chrystusa w Duchu ??wiÄ?tym, w którym obok s??ów do Niego wypowiadanych jest miejsce na ws??uchiwanie siÄ? w g??os Boga 12 i trwanie w Jego obecno??ci. Tre??ciÄ? modlitwy rodzinnej jest codzienne ??ycie wspólnoty rodzinnej, jej rado??ci i krzy??e, sukcesy i k??opoty. Ka??da rodzina powinna wypracowaÄ? swój w??asny styl modlitwy, jednak szczególnie zalecana jest modlitwa wspólna, ??Ä?czÄ?ca ma????onków i dzieci (por. FC 59). Chrze??cijanin uczy siÄ? modlitwy we wspólnocie, bez przyk??adu wyniesionego z domu rodzinnego trudno pó??niej nauczyÄ? dzieci i m??odzie?? modlitwy. Wspólna modlitwa „domowego Ko??cio??a” odciska w g??Ä?bi serca cz??owieka niezatarte ??lady, które z trudem mogÄ? zostaÄ? zaprzepaszczone przez pó??niejsze ??yciowe do??wiadczenia i prze??ycia. Trzecia podstawowa funkcja, którÄ? realizuje rodzina jako domowy Ko??ció??, to funkcja pasterska. Stanowi ona konieczne dope??nienie dwóch poprzednich funkcji. Trudno bowiem, aby wiarygodne by??o realizowanie funkcji nauczycielskiej i liturgicznej w rodzinie bez powiÄ?zania ich z postawÄ? s??u??ebnÄ?, która najlepiej charakteryzuje funkcjÄ? pasterskÄ?. Realizacja funkcji pasterskiej w rodzinie przejawia siÄ? g??ównie poprzez mi??o??Ä?. Rodzina to miejsce wzajemnej mi??o??ci, która winna kszta??towaÄ? jej postÄ?powanie. Zgodnie z zamys??em Bo??ym wzglÄ?dem ma????e??stwa i rodziny, mi??o??Ä? ma????e??ska ma byÄ? obrazem mi??o??ci Chrystusa do Ko??cio??a. Zadaniem rodziny chrze??cija??skiej jest kszta??towanie postawy mi??o??ci wszystkich jej cz??onków i pielÄ?gnowanie jej na co dzie?? poprzez wzajemnÄ? postawÄ? wzglÄ?dem siebie, wyra??ajÄ?cÄ? siÄ? cierpliwo- ??ciÄ?, duchem s??u??by i troskÄ?, zw??aszcza wzglÄ?dem chorych, niepe??nosprawnych i starszych. Rodzina ??yjÄ?ca mi??o??ciÄ? do Boga i bli??niego nie mo??e byÄ? zamkniÄ?ta i skupiona wy??Ä?cznie na sobie, lecz winna dostrzegaÄ? i otwieraÄ? siÄ? na innych, uczÄ?c siÄ? szacunku, ??wiadczenia bezinteresownej pomocy i wczuwania siÄ? w potrzeby innych. S??u??ba i pomoc winna obejmowaÄ? ludzi z najbli??szego otoczenia, a tak??e wszystkich innych, niezale??nie do poglÄ?dów, wyznania czy odleg??o??ci, jaka dzieli rodzinÄ? od potrzebujÄ?cych (DA 8). Mi??o??Ä? w duchu chrze??cija??skim siÄ?ga bowiem dalej ani??eli do w??asnych braci i sióstr w wierze i ka??e we wszystkich, a zw??aszcza w najubo??szych, s??abych, cierpiÄ?cych i poni??onych widzieÄ? oblicze Chrystusa, dostrzegaÄ? prawdziwego bli??niego (FC 64). Konkretnym przejawem mi??o??ci do drugich jest podejmowana przez rodzinÄ? 13 dzia??alno??Ä? charytatywna, czyli pos??uga stanowiÄ?ca zespó?? czynno??ci i zada?? wynikajÄ?cych z przykazania mi??o??ci, które odpowiadajÄ? potrzebom ludzi cierpiÄ?cych biedÄ?, chorobÄ? lub oczekujÄ?cych jakiejkolwiek pomocy. Rodzina, podejmujÄ?c dzia??alno??Ä? charytatywnÄ?, daje ??wiadectwo solidarno??ci i mi??o??ci, a równocze??nie staje siÄ? dla swoich cz??onków szko??Ä? takiej dzia??alno??ci, skutecznie jej uczy i w niÄ? wprowadza. (Rodzina Domowym Ko??cio??em, Marek Fija??kowski OFMConv) Z przyjÄ?cia katechumenatu rodzinnego, jako zasadniczej formy katechumenatu tak??e wspó??czesnego Ko??cio??a, wynika jeszcze jedna wa??na konsekwencja, mianowicie konieczno??Ä? zorganizowania i prowadzenia systematycznej katechizacji doros??ych. Ta katecheza jest konieczna, je??eli Ko??ció?? we wspó??czesnym ??wiecie ma pozostaÄ? ??ywotny i aktywny. Ta katecheza nie ma byÄ? rozumiana jako konieczne uzupe??- nienie katechezy, która z ró??nych powodów nie zosta??a w??a??ciwie przeprowadzona w swoim czasie, ani jako przypomnienie tego, co zosta??o zapomniane. Trzeba jÄ? uznaÄ? za samÄ? w sobie koniecznÄ? ze wzglÄ?du na to, ??e ??wiadomo??Ä? wiary chrze??cijanina nie mo??e pozostaÄ? na stopniu nierozwiniÄ?tym, ale musi wzrastaÄ? równolegle z ogólnym procesem dojrzewania ??yciowego. Doros??y chrze??cijanin potrzebuje pomocy, aby rozwinÄ?Ä? w duchu wiary ciÄ?gle nasuwajÄ?ce siÄ? problemy ??yciowe i aby zdaÄ? sprawÄ? ze swojej wiary w razie zapyta??. Tych wszystkich wiadomo??ci nie mo??na daÄ? cz??owiekowi jakby na zapas –w katechezie wieku dzieciÄ?cego bez jej prze??adowania, zresztÄ? psychika dziecka jest jeszcze niedostÄ?pna dla zrozumienia wielu spraw i problemów. (http://blachnicki.oaza.pl/2009/06/08/katechumenat-na-dzisiejsza-godzine/)