Od Wielkiego Czwartku, który w tym  roku przypada 28 marca,
Ko??ció?? rozpoczyna uroczyste obchody Triduum  Paschalnego,
w czasie którego b�?dzie wspomina�? m�?k�?, ??mier�?
i zmartwychwstanie  Pana Naszego Jezusa Chrystusa.

??WI�?TE TRIDUUM PASCHALNE

Obchody Triduum rozpoczynaj�? si�? w Wielki Czwartek Msz�? Wieczerzy Pa??skiej, ko??cz�? si�? za?? w Niedziel�? Zmartwychwstania II Nieszporami.
Misterium Paschalne swoimi korzeniami si�?ga najwi�?kszego ??wi�?ta w religii ??ydowskiej – Paschy.

Samo okre??lenia Pascha oznacza: przej??cie (tak??e interwencja, uderzenie). Pascha ??ydowska, spe??niona za czasów Moj??esza, to cudowne wyprowadzenie Izraelitów z niewoli egipskiej i przeprowadzenie ich przez Morze Czerwone.

W ??wi�?cie tym Izraelici wspominali pomoc i opiek�?, jakiej Jahwe im udziela??. Traktowali za?? to ??wi�?to nie tyle jako pami�?tk�?, ile raczej jako aktualizacj�? wydarze?? z historii narodu wybranego, ich o??ywianie w aktualnej rzeczywisto??ci. Do najwa??niejszych obchodów tego czasu nale??a??y: ofiara z baranka, uczta Paschalna oraz ??wi�?to Psza??ników. Izraelici mocno te?? akcentowali przej??cie przez Morze Czerwone, a tak??e wyra??ali swoje nadzieje na przyj??cie na ??wiat Mesjasza. Te wszystkie elementy przej�?te zosta??y przez Chrze??cijan i niejako odczytane na nowo w kontek??cie przyj??cia Chrystusa.

Pascha Jezusa -  przej??cie przez ??mier�? do ??ycia.

Triduum Paschalne to nie tyle poszczególne dni: Wielki Czwartek, Wielki Pi�?tek i Wielka Sobota, ile raczej jedna ca??o??�? trwaj�?ca trzy doby (albo trzy noce):
1. Noc z Czwartku na Pi�?tek - Noc wydania Jezusa w Eucharystii i Pojmaniu;
2. Noc z Pi�?tku na Sobot�? - Noc ??mierci i Grobu;
3. Noc z Soboty na Niedziel�? - Noc Zmartwychwstania.

Pierwsze pisane ??wiadectwa o obchodzeniu Paschy przez chrze??cijan pochodz�? z roku 150 i s�? zapisane w Listach Apostolów, Homilii wielkanocnej Miltona z Sardes (166-180) oraz papie??y: Aniceta (zm. 166) i Wiktora I (zm. 200).

 
WIELKI CZWARTEK

Wielki Czwartek jest szczególnym ??wi�?tem  kap??anów. Rankiem, jeszcze przed wieczornym rozpocz�?ciem Triduum Paschalnego, ma  miejsce szczególna Msza ??w. We wszystkich ko??cio??ach katedralnych biskup  diecezjalny wraz z kap??anami odprawia Msz�? ??w. Krzy??ma. Podczas niej biskup  ??wi�?ci oleje (chorych i krzy??mo), które przez ca??y rok s??u??�? przy udzielaniu  sakramentów chrztu, ??wi�?ce?? kap??a??skich, namaszczenia chorych. Kap??ani  koncelebruj�?cy ze swoim biskupem odnawiaj�? przyrzeczenia kap??a??skie.

Wieczorem w ko??cio??ach parafialnych Msz�? Wieczerzy Pa??skiej rozpoczyna si�? Triduum Paschalne. Przed rozpocz�?ciem liturgii opró??nia si�? tabernakulum, w którym przez ca??y rok przechowywany jest Naj??wi�?tszy Sakrament. Odt�?d a?? do Nocy Zmartwychwstania pozostaje ono puste.

Msza ??w. ma charakter bardzo uroczysty. Ostatnia Wieczerza, któr�? Jezus spo??ywa?? z aposto??ami, by??a tradycyjn�? uczt�? paschaln�?, przypominaj�?c�? wyj??cie Izraelitów z niewoli egipskiej. Chrystus, mówi�?c, ??e chleb jest jego cia??em, a wino krwi�?, ustanowi?? podczas niej Eucharysti�?. S??owami “To czy??cie na Moj�? pami�?tk�?” ustanowi?? natomiast sakrament kap??a??stwa.

Podczas wieczornej liturgii Wieczerzy Pa??skiej biskupi i kap??ani dokonuj�? obrz�?du umycia nóg. Obrz�?d ten symbolizuje s??u??ebny charakter kap??a??stwa i nawi�?zuje do umycia nóg aposto??om przez Chrystusa.

Po Mszy rusza procesja do tzw. ciemnicy. Tam rozpoczyna si�? adoracja Naj??wi�?tszego Sakramentu. Wymownym znakiem odej??cia Jezusa, który po Ostatniej Wieczerzy zosta?? pojmany, jest ogo??ocenie centralnego miejsca ??wi�?tyni, czyli o??tarza. A?? do Wigilii Paschalnej o??tarz pozostaje bez obrusa, ??wiec i wszelkich ozdób.

Symbolika Wielkiego Czwartku

Wieczernik
„W pierwszy dzie?? Prza??ników przyst�?pili do Jezusa uczniowie i zapytali Go: «Gdzie chcesz, ??eby??my Ci przygotowali Pasch�? do spo??ycia?»” – pisze ewangelista Mateusz (26, 17). Dzi?? przenosimy si�? do Jerozolimy, pe??nej ??ydowskich pielgrzymów, którzy przybyli do tego miasta na wyj�?tkowe ??wi�?to – Paschy. To ??wi�?to upami�?tnia wyzwolenie Izraelitów z niewoli egipskiej. W Wielki Czwartek rozpoczynaj�? si�? kulminacyjne wydarzenia nowej, Chrystusowej Paschy: wyzwolenia ludzi z niewoli grzechu, przej??cia od z??a do dobra. Wracamy wspomnieniami do takich miejsc jak: Wieczernik, Ogród Oliwny, Pa??ac Najwy??szego Kap??ana. W Wieczerniku, w „sali po??o??onej na górze” (por. Mk 14, 15; ?�k 22, 12) odprawi?? Jezus pierwsz�? Msz�? ??w. By??a to uczta po??egnalna, ale i prorocza zarazem, bo zapowiada??a krwaw�? Ofiar�? na krzy??u. W tym miejscu Eucharystia by??a nieprzerwanie sprawowana a?? do XVI wieku. Pó??niej zaj�?li je muzu??manie, a dzi?? nale??y do ??ydów. W Getsemani Jezus w sposób przejmuj�?cy – krwawy w sensie dos??ownym, modli?? si�? przed z??o??eniem swojej ofiary. Tam te?? zosta?? pojmany i doprowadzony przed oblicze w??adz religijnych w celu przeprowadzenia kuriozalnego ??ledztwa, które mia??o ukry�? zbrodni�?. Wielki Czwartek to dzie?? rado??ci z darów Bo??ych – sakramentów Eucharystii i kap??a??stwa oraz przykazania mi??o??ci. To równie?? czas wspó??cierpienia razem z Jezusem, którego apogeum prze??ywa�? b�?dziemy dzie?? pó??niej.

Liturgia Wielkiego Czwartku:

- uroczyste obrz�?dy wst�?pne Mszy ??wi�?tej; po Chwa??a na wysoko??ci nast�?puje milczenie dzwonów i organów;
- liturgia s??owa przypomina obrz�?dy paschy ??ydowskiej, nast�?pnie opis ustanowienia Eucharystii i Janow�? opowie??�? o umyciu nóg uczniom wraz z wezwaniem do zachowania przykazania mi??o??ci
- po Komunii ??w. procesja z Naj??wi�?tszym Sakramentem udaje si�? do kaplicy zwanej „ciemnic�?”, gdzie trwa modlitwa czuwania.

Umycie nóg
Na pami�?tk�? umycia przez Chrystusa nóg aposto??om podczas Mszy Wieczerzy Pa??skiej Celebrans – sprawuj�?cy Ofiar�? Eucharystyczn�? kap??an – obmywa nogi 12 m�???czyznom. Jest to przypomnienie fundamentalnej zasady moralnej chrze??cija??stwa, czyli przykazania mi??o??ci. Gest ów wyra??a tak??e prawd�?, ??e Ko??ció?? nie jest po to, ??eby mu s??u??ono, lecz aby s??u??y�?. Za czasów ??w. Benedykta gest ten by?? praktykowany codziennie przy wydawaniu ??ywno??ci ubogim. Ten obrz�?d nazywa si�? tak??e Mandatum – od ??aci??skiego t??umaczenia s??ów Jezusa: Mandatum novum do Vobis – „Przykazanie nowe daj�? wam”. Przeniesienie Naj??wi�?tszego Sakramentu Symbol znany od XII wieku. To znak uwi�?zienia Pana Jezusa. W ??redniowieczu zacz�?to budowa�? specjalne o??tarze, nazywane ciemnicami, w których umieszczano Naj??wi�?tsze Postaci. Dzi?? miejsce, do którego procesyjnie przenosi si�? Eucharysti�?, nazywamy o??tarzem wystawienia.

Obna??enie o??tarza
Po zako??czonej Eucharystii kap??an lub diakon zdejmuj�? z o??tarza obrusy. Odarty o??tarz, który jest symbolem Jezusa Chrystusa, oznacza odarcie Go z szat podczas m�?ki krzy??owej. Niektórzy widz�? w tym symbolu równie?? opuszczenie przez najbli??szych oraz rezygnacj�? z najmniejszych pozorów bóstwa dla naszego zbawienia. Do X-XI wieku ta symbolika by??a stosowana codziennie. Po ka??dej Mszy ??w. zdejmowano z o??tarza obrusy, aby przed nast�?pn�? je na??o??y�?.

Ko??atki
Od Mszy Wieczerzy Pa??skiej a?? do Liturgii ??wiat??a w Wielk�? Sobot�? nie u??ywa si�? dzwonków. Zamiast nich w ko??cio??ach s??yszymy ko??atki. To tak??e znak ??a??oby po Zbawicielu, który odchodzi. Rodzaj „postu dla uszu”, tak jak „postem dla oczu” s�? zakryte od V niedzieli Wielkiego Postu krzy??e i obrazy w ko??cio??ach. U??ywanie ko??atek jest znane od czasów karoli??skich.